PCOS (de afkorting van polycysteus ovariumsyndroom), is een groep symptomen die het gevolg is van een hormonale onbalans. Het is een van de grootste oorzaken van vruchtbaarheidsproblemen. Er wordt geschat dat zo’n 5 tot 10 procent van de vrouwen PCOS heeft, terwijl maar liefst 30 procent symptomen van PCOS heeft. Uiteraard geldt ook voor PCOS hetzelfde als voor de meeste chronische ziekten en aandoeningen, de cijfers nemen elk jaar toe. 

Vrouwen met PCOS krijgen helaas vaak de anticonceptiepil voorgeschreven om de symptomen te verminderen. Helaas is dit geen oplossing. Het kan de symptomen maskeren, maar dat wil niet zeggen dat PCOS daarmee overgaat. Er is niet een specifieke oorzaak voor het polycysteus ovariumsyndroom. Het is ook niet één enkele aandoening, het zijn ten minste vier onafhankelijke aandoeningen, die allemaal worden gekenmerkt door overlappende symptomen. Dit zijn ze:

• Een hoog niveau androgenen (mannelijke hormonen)
• Acne
• Haargroei in het gezicht
• Onregelmatige of afwezige menstruatiecycli
• Ovariële cysten

Maar wat is dan toch het verband tussen deze willekeurige reeks symptomen? Insuline, lichaamsvet en het metabolisme kunnen de onderliggende oorzaken zijn van deze constellatie.

Dus wat is PCOS en wat zijn de vele mythes eromheen? Hierbij de top vijf mythen waar men het vaak over heeft:

Mythe 1: PCOS is één syndroom

In feite heeft PCOS vier diagnostische categorieën. Onlangs is er een vijfde “type” voorgesteld, namelijk dat PCOS wordt veroorzaakt door obesitas:

Type 1: Klassieke PCOS: hoge androgeenspiegels, onregelmatige of afwezige ovulatie en een polycysteuze eierstok.
Type 2: Hyperandrogene anovulatoire: overtollige androgenen met onregelmatige of afwezige ovulatie (maar geen polycysteuze eierstok).
Type 3: Ovulatoire PCOS: overtollige androgenen met een polycysteuze eierstok (maar zonder ovulatoire disfunctie).
Type 4: Niet-hyperandrogene PCOS: onregelmatige of afwezige ovulatie en een polycysteuze eierstok.
Type 5: Obesitas, het onofficiële type: obesitas met insulineresistentie kan leiden tot overmatige testosteronproductie en vervolgens tot overmatige oestrogeenproductie, die in combinatie resulteren in acne, gezichtshaar en onregelmatige cycli die worden gezien bij PCOS.

Mythe 2: Als je PCOS hebt, heb je cysten op je eierstokken

Zoals je hierboven kunt lezen, is dit niet altijd het geval. Bij type 2 PCOS heeft een vrouw een onregelmatige cycli en hoge androgeenspiegels, maar heeft ze geen cysten in de eierstokken.

Mythe 3: Als je geen regelmatige menstruatiecyclus krijgt, heb je PCOS

Veel vrouwen zijn anovulatoir (ze slagen er niet in om te ovuleren) vanwege een aantal andere factoren. Ons leven vandaag de dag kent veel stress en laaggradige ontstekingen in het lichaam. Dit is meestal het gevolg van een onderdrukt HPG-communicatiepad (hypothalamus, hypofyse, gonadale).

Deze route kan worden belemmerd door hoge cortisolspiegels, hoge insulinespiegels of hoge ontstekingsniveaus, of door lichaamsvet dat te laag of te hoog is. Soms ondervindt dit lichamelijke proces hierdoor de nodige belemmeringen.

LEES OOK: 5 dingen die je kunt doen om PCOS onder controle te krijgen.

Mythe 4: De remedie voor PCOS is de anticonceptiepil

In werkelijkheid doet de anticonceptiepil niets om PCOS of een andere hormoonstoornis te genezen, te voorkomen of op te lossen. Het kan nuttig zijn als een hulpmiddel voor het beheersen van symptomen, maar uiteindelijk maskeert het alleen het probleem. Hier zijn wij uiteraard niet voor. Het maskeren van problemen is als struisvogelpolitiek.

Dokters schrijven soms vrouwen met PCOS een anticonceptie voor omdat ze vaak geen andere oplossingen hebben. Er zijn gelukkig wel degelijke oplossingen. Ontstekingen kunnen namelijk aanzienlijk verminderen door onder andere het testosteron in balans te brengen. Dit kan door middel van voeding, supplementen en verandering in de levensstijl. Door het meedoen aan onze OERactief week reset je als het ware je hele lichaam. In een week tijd krijg je veel inzicht om te werken aan het proces van veranderen van jouw insulineresistentie. Tevens leer je natuurlijk ook de nodige tools aan die je na deze week kunt blijven toepassen. 

Mythe 5: PCOS is onomkeerbaar

Dit is nog wel eens van de allerergste mythen over PCOS. Het is voor vrouwen absoluut mogelijk om de testosteronniveaus in evenwicht te brengen, lichaamsvet kwijt te raken, acne en gezichtshaar groei terug te dringen en de menstruatiecyclus te beteren. Het gaat niet zomaar, maar het lukt wel door middel van een goed dieet, suppletie en een verandering in de levensstijl. 

PCOS: wat kunnen we eraan doen?

Vaak zien we dat PCOS de oorzaak is van een mix van chronische stress die de testosteronniveaus verhoogt, en een dieet met veel geraffineerde koolhydraten, suiker, bewerkte voedingsmiddelen en alcohol (wat de insuline verhoogt). Hierdoor neemt het testosteron toe.

Gewichtstoename, vooral visceraal vet – het soort dat zich onder de spier van je buik bevindt, niet er bovenop – is ook een boosdoener. Dit vet is van nature insulineresistent, ontstekingsremmend en oestrogeen producerend. Het verhoogde oestrogeen onderdrukt LH en FSH uit de hersenen (de hormonen die je nodig hebt om een ​​menstruatiecyclus te krijgen).

Stressreductie is daarom zeer aan te bevelen. We hebben het hier niet over af en toe naar yoga gaan, maar echt over de focus op dagelijkse stressbeheersing. Voeding is ook erg helpend. Voeding met een lage glycemische index a la Paleo-stijl is vaak perfect. Suppletie kan tevens nuttig zijn. Zo kunnen myo-inositol en d-chiro-inositol ingezet worden om het testosteron te verlagen en insuline in evenwicht te brengen. Curcumine en andere kruiden kunnen ingezet worden om ontstekingen te verminderen. Kaneel, EGCG uit groene thee en chroom zijn goed om de bloedsuikerspiegel in evenwicht te brengen. En zo kunnen lange-keten omega-3 vetzuren ingezet worden om de productie van inflammatoire boodschappers te verlagen.

Uiteraard is het nooit de bedoeling om zomaar suppletie te gaan slikken. Dit wil je in goed overleg doen met iemand die hier al het verstand van heeft. Het terug in balans brengen van je hormonen kan een flinke reis zijn indien je niet goed te werk gaat. Onze OERactief week leert je eigenlijk per direct hoe je dit het beste voor eens en voor altijd doet.